ENGLISH
Dünya ticaretinde kotaların kalktığı 1 Ocak 2005 tarihinden buyana Çin’in ABD’ye yönelik tekstil ve konfeksiyon ürünleri ihracatını rekor düzeyde artırdığına ilişkin haberler bu ülkenin yetkililerini harakete geçirdi. ABD, Çin’e yeniden kota uygulanmasıyla sonuçlanabilecek süreci başlattı.
Ticaret Bakanı Carlos Gutierrez, yaptığı açıklamada, iç pazarın bozulup bozulmadığının ve böyle bir durum varsa bunda Çin’in rolünün olup olmadığının araştırılacağını belirtti. ABD üreticileri için büyük bir zafer olarak kabul edilen bu kararla başlayan ‘korumacılık prosedürü’ adlı süreç, yerli üretimin korunması için bu ülkeye karşı kota uygulamasının yeniden başlatılmasıyla sonuçlanabilecek.
ABD Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, bu yılın ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla Çin’den ithal edilen dokuma tişört miktarı yüzde 1,258, pamuktan mamul pantolon miktarı da yüzde 1,521 oranında artış göstermiş bulunuyor.
Uzmanlara göre Gutierrez’in başlatılacağını söylediği araştırma en fazla 60 gün içinde tamamlanması gerekiyor. Bu dönemde Çin’den yapılan ithalat verileri toplanacak ve ardından harekete geçilecek. Çin’in pazarı bozduğu ve fiyatı anormal ölçüde düşürerek Amerikalı üreticiyi zora soktuğu belirlenirse kota uygulaması en geç haziran ayında başlayacak. Ancak Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre ABD, kota uygulamasını en fazla 3 yıl sürdürebilecek. Bu üç yıl süresince de Çin, ABD’ye yaptığı ihracatı her yıl en fazla yüzde 12.5 oranında artırabilecek.
Bakanlık başvuru beklemedi
ABD Ticaret Bakanlığı bu kez işin aciliyetini göz önündu tutup Amerikalı tekstilcilerin inceleme başvurusunu beklemeden harekete geçti. Gümrük İdaresi’nin 11 Mayıs’ta ithalat rakamlarıyla ilgili yapacağı resmi açıklamayı beklemeyen Ticaret Bakanlığı soruşturma başlatmak için mart ayı ham rakamlarını göz önüne aldı. Bakanlığın inceleme kararı Amerikalı üreticileri memnun etti. Kararın Çin’e ‘haksız rekabet uygulamalarına göz yumulmayacağı’ mesajını verdiğini belirten Amerikalı üreticiler, yılbaşından bu yana ülke 17 tekstil fabrikasının kapandığını ve 17 bin kişinin işsiz kaldığını açıkladı. Uzmanlar önlem alınmadığı takdirde Çin’in, Amerikan hazır giyim ve tekstil pazarının yüzde 70’ini ele geçireceğini tahmin ediyorlar.
Çin öfkeli
ABD’nin tekstil ithalatında yeniden kota uygulamasına geçme ihtimali Çin’in tepkisiyle karşılaştı. Çin Dışişleri Sözcüsü Qin Gang, yeniden kota koyma düşüncesini ‘dürüstlükten uzak ve korumacı bir anlayışla serbest ticaret kurallarını ihlal girişimi’ olarak niteledi. Sözcü, ABD’nin kendi iş dünyasının yaşadığı sorunlardan dış ticaret ortaklarını sorumlu tutmasının makul davranış olmadığını söyledi.
Bu arada Çin’in yılın ilk iki ayında ihracatını yüzde 46 artırarak 975 milyon dolardan 1.4 milyar dolara çıkardığı, AB de tekstil üreticilerinin baskısıyla önlem için harekete geçti. Avrupalı tekstil üreticilerinin üst örgütü Euratext’in AB Komisyonu’nu göreve çağırması üzerine inceleme başlatıldı. İnceleme sonucunda Çin’in haksız rekabet yöntemleriyle piyasayı bozduğu belirlenirse haziranda kota uygulaması gündeme gelebilecek.
