ENGLISH
Bundan 50 yıl önce kadın ayakkabısı dediğimiz şey kahverengi, siyah ya da beyaz olabilen deri bir aksesuardı. Derken apartman topuklar ve yeni yeni renkler, tasarımlar moda dünyasını şenlendirmeye başladı. Ama bu değişimde en büyük rollerden biri Manolo Blahnik adlı İspanyol ayakkabı tasarımcısına ait. Onun, fiyatları 500`le 2 bin 500 dolar arasında değişen tasarımlarının ayakkabı dünyasına girmesiyle kadınlar yeni bir konseptle tanıştı.
Perşembeden beri Kanyon `daki Harvey Nichols `da satılmaya başlanan efsane ayakkabıların öyküsü, 1942`de Blahnik `in doğumuyla başlıyor. Çek bir baba ve İspanyol bir annenin çocuğu olarak, kız kardeşiyle beraber Kanarya Adaları `nda bir muz tarlasında büyüyen, okula gönderilmeyip evde eğitilen bu çocuğun en sevdiği şey, annesiyle beraber moda dergilerini karıştırmaktı. Blahnik `in modaya düşkün annesi zaman zaman Madrid ve Paris `e giderek kendine giysiler diktiriyor, her ay abone olduğu moda dergilerini dikkatle takip ediyordu. Blahnik çoğunlukla da kendine ip ve boncuklarla şık sandaletler yapan annesine yardım ediyordu. Hatta modaya olan ilgisi, çevredeki köpeklere ve maymunlara ayakkabı tasarlayıp giydirmesine bile sebep olmuştu.
`Vişneli` ayakkabı
Üniversite yıllarına gelince ailesi Blahnik `i, diplomat olması hayaliyle İsviçre `deki Cenevre Üniversitesi `ne politika ve hukuk okumaya gönderdi. Ancak Blahnik , dil ve sanat okumayı seçti . 1965 yılında sanat eğitimine devam etmek için Paris `e yerleşti ve küçük bir butikte çalışmaya başladı. Birkaç yıl sonra babasının ısrarlarıyla İngilizcesini geliştirmek için Londra `ya giden Blahnik , Sunday Times `ta moda fotoğrafçısı oldu.
1970`teki bir New York seyahatinde arkadaşı Paloma Picasso , ona Vogue dergisinin editörü Diana Vreeland`le bir görüşme ayarladı. Blahnik , Vreeland`e giysi tasarımlarını gösterdi. Eskizler arasında yüksek topuklu, bilekten kırmızı vişnelerle bağlanmış bir ayakkabı çizimi de vardı . Vreeland bu çizimi gördüğü an yeteneğin farkına vardı ve ona giysiyle uğraşmamasını gidip ayakkabı yapmasını önerdi. Blahnik de bu tavsiyeye uyarak hayatını değiştirecek kararı verdi .
İlk olarak 1972`de, zamanın çılgın modacısı Ossie Clark ondan yeni koleksiyonu için ayakkabı tasarlamasını istedi. Ayakkabı yapımı konusunda hiç eğitimi olmayan Blahnik `in çizimleri muhteşem olmakla beraber, yüksek topuklar denge problemi yarattı ve ayakkabıları giyen modellerin sallanmasına sebep oldu. İğne topuklu, seksi ayakkabılar teknik sorunlara rağmen ilgi çekmeye başlamıştı. Hatta İngiliz Vogue dergisi `Bu ayakkabıları alıyorsanız biraz espri anlayışınız olmalı` uyarısında bulunmuştu.
Dolgu topuklarla işgal edilmiş butikler, Blahnik `in stilettoları karşısında şaşkınlık yaşadı. `Akdeniz sandaleti` olarak bilinen, arkası olmayan terlikleri gece elbisesinin altına giyilecek kadar şık yapan, yine yenilikçi Blahnik `ti . Yıldızlar bu genç yeteneğin kokusunu almıştı. Blahnik `in Londra `da çalıştığı butik Zapata ; Jane Birkin , Lauren Bacall , Bianca Jagger gibi ünlülerin alışveriş adreslerine ekleniverdi. Bu arada o da `dengesizlik` sorununu halletmenin yollarını aradı ve ayakkabı ustalarının yanında bu işin tekniğini öğrendi. Sahibinden Zapata `yı satın aldı ve kendi dükkanını açtı. 1979`da New York , Madison Avenue `deki mağazasıyla Amerika `ya da ürün göndermeye başladı.
İngiltere , Bath `daki küçük şatosunda yaşayan Blahnik , tasarımlarını evinde yapıp İtalya `da imal ediyor. Beraber çalıştığı modacılar arasında Calvin Klein , John Galliano , Bill Blass , Oscar de la Renta gibi birçok ünlü ismi saymak mümkün. Tabii ayakkabıları için etikete bile bakmadan ödeme yapanların çoğu da ünlülerden oluşuyor: Yaşarken Prenses Diana , Sarah Jessica Parker , Diana Ross , Kate Moss , Naomi Campbell , Victoria Beckham , Winona Ryder , Ivana Trump , Jennifer Aniston , Kylie Minogue , Paris Hilton … Kate Moss bu ayakkabılar için, `Çılgın, şık, rahat ve seksi… Manolo `lar bir bağımlılık. Her giydiğimde duruşuma kadar beni değiştiren bir güç hissediyorum` diyor. Madonna `nın yorumu ise daha ilginç: `Manolo ayakkabılar seksten bile iyi, hem daha uzun sürüyor.`
Sadece para yetmez!
Peki ünlüleri hakkında böyle konuşturan, dünyanın her yerinden kadınları kendine çeken, binlerce doları gözlerini kırpmadan verdiren bu ayakkabıların özelliği ne? Bunu Blahnik kendisi yanıtlıyor: `Ben trend denen tuzağa düşmem. Benim ayakkabılarım sezondan sezona tarz değiştirmez. Bence birinden bir yıl sonra demode olacak bir şey için binlerce dolar ödemelerini istemek çok kaba. İnsanlar aptal değil ki. Ne istiyorlarsa onu alıyorlar.`
Zaten hayranları da bu ayakkabılar için `zamansız` tanımlamasını yapıyor. Onu diğer modacılardan ayıran önemli bir özellik de her tasarımını sıfırdan, kendisinin yapıyor olması. Yanında asistan bulundurmuyor. Tasarımını önce çiziyor, sonra kalıbını hazırlıyor. Üretim aşamasında da ustaların başında durarak bizzat ilgileniyor. Elbette bu, diğerlerine göre daha az ayakkabı üretmesine sebep oluyor ama bundan şikayetçi değil. `Ben birinin gelip, `Bunları şu kadar zamanda çizmelisin` diye baskı yapmasından hoşlanmıyorum. En büyük lüks özgürlük. Özgürlük mesela sırf eğlence için `Moulin Rouge ` filmine ayakkabı tasarlamaktır. Özgürlük Marie Antoinette , `Paris `e gel, bundan böyle sadece bana ayakkabı yap` dediğinde pılımı pırtımı toplayıp ona gidebilmektir` diyor. Bu elbette Blahnik mağazası çalışanlarını zorlayan bir durum. Çünkü günlerini, ellerinde o ayakkabıdan kalmadığını söylediklerinde, `Ne demek alamam , param var, nasıl satmazsınız?` diyen şaşkın kadınları teselli etmekle geçiriyorlar. Dünyada tapılan bir ayakkabı markası olan Manolo Blahnik , bakalım Türk kadınlarında da böyle infial uyandıracak mı?
* * * * * * * * * *
`Cüzdanımı al ama n`olur Manolo `larıma dokunma!`
Manolo Blahnik , popüler kültürdeki ilk çıkışını `Simpsonlar `ın bir bölümünde Marge Simpson `ın Blahnik sandaletleri giymesiyle yaptı. Ardından `Absolutely Fabulous` adlı komedi dizisinde adından bahsettirdi. Ama herkesin kafasına Manolo `yu kazıyan `Sex and the City `nin ayakkabı bağımlısı Carrie Bradshaw `u (Sarah Jessica Parker ) oldu. Hatta tam bir Manolo fanatiği olan Carrie , bir bölümde kendisini sokakta soymak isteyen bir hırsıza `Fendi çantamı, cüzdanımı ve saatimi al ama n`olur Manolo Blahnik `lerime dokunma` diye yalvarmıştı. İşin ilginci hırsız da ısrarla ayakkabıları istemişti. Bu isim dizide o kadar çok geçti ki Manolo Blahnik için `dizinin oyunculardan sonra beşinci yıldızı` deniyor. Blahnik `in `SJP` adında Sarah Jessica Parker için özel bir tasarımı olduğunu da hatırlatalım. Blahnik kendine öyle bir yer edindi ki bugün İngilizce argosunda `Manolo `, pahalı ve güzel ayakkabı manasına gelen bir sıfat olarak kullanılıyor.
* * * * * * * * * *
İlginç notlar
Blahnik sadece tasarımları değil kişiliğiyle de dikkat çekiyor. Pek çok kadın tarafından yakışıklı ve zarif bulunan Blahnik , 1974`te Anjelica Huston `la beraber İngiliz Vogue `un kapağında yer alarak, bu dergiye kapak olan ilk erkek olmuştu.
Blahnik , İngiltere `de adına müzede sergi açılan ilk ayakkabı tasarımcısı (2003).
Manolo Blahnik mağazalarında yılda iki kez bir gün boyunca yüzde 50 indirim yapılıyor. Bugünlerde kadınlar kar buz demeden dükkanın önünde uzun sıralar oluşturuyor.
Blahnik `in bugüne kadar yaptığı en pahalı ayakkabı 14 bin dolar fiyatındaki çizme. Bunun dışında altınla süslenmiş 10 bin dolarlık ayakkabıları da epey konuşulmuştu.
Müşteriler arasında her ay 50 bin dolarlık ayakkabı alışverişi yapan kadınlar bulmak mümkün.
Blahnik `e göre bir kadını seksi yapan iki nokta var; topuk ve ayakucu. Ayak parmaklarının mükemmel görünebilmesi için tabanı kendi elleriyle oyarak şekillendiriyor.
Blahnik `in Bath `daki evinde 10 bin çift kenara atılmış kadın ayakkabısı var. Sebebi de o tasarımlarını aptalca buluyor olması.
Blahnik , tarihin en çok ilgi gören ayakkabı çekeceği tasarımlarından birine de imza attı. İngiliz iç dekorasyon zinciri Habitat , ünlü tasarımcılardan günlük kullanılan bir obje tasarlamalarını istedi. O da alüminyumdan yapılma gümüş renkli, stiletto şeklinde bir ayakkabı çekeceği tasarladı. 99 dolardan satışa sunulan çekecek, stil sahibi havasıyla hayli ilgi gördü.
