ENGLISH
Türk tekstil ve konfeksiyon firmaları, maliyetleri azaltmak ve düşük döviz kurunun yarattığı sıkıntıyı aşmak için Mısır’a yatırıma yönelirken, dünya moda devi Alman tekstil ve konfeksiyon firmaları ise rotayı Türkiye’ye çevirdi.
Ege Serbest Bölgesi’nde yaklaşık 10 yıldır üretim yapan Hugo Boss’un kuruluşunda görev alan ve uluslararası markalara danışmanlık yapan Roy Robson’un Uluslararası Danışmanı ve Genel Müdürü Timur Şengezer, “Sektörde herkesin tesisini söküp Mısır’a gittiği bir ortamda biz Türkiye’ye yatırım kararı aldık” diye konuştu.
Kaliteli işgücü cazip
Şengezer, Alman Roy Robson’un yurtdışında kendisine ait ilk tesisini Türkiye’ye kurduğuna dikkat çekti. Ukrayna, Polonya, Romanya ve Bulgaristan gibi ülkelerin ismi geçerken, 1.5 yıllık mücadele ile yatırımın Türkiye’ye yapılması konusunda Alman yatırımcıları ikna ettiğini aktaran Şengezer, bu süreci şöyle anlattı: “Bu ülkelerin bize sunduğu bir çok avantaj vardı. İşçi maliyetleri Türkiye’den daha düşüktü. Yatırımcıların Mısır, Tunus ve Uzakdoğu gibi çeşitli avantajların sunulduğu bölgeleri tercih ettiği yerde, Roy Robson’u Türkiye getirdik. İkna için bireysel başarılarımızı teminat olarak gösterdik. Türkiye’de Adana, Tokat, Düzce ve İzmir üzerinde yoğunlaştıktan sonra İzmir’de karar kıldık. Çünkü İzmir eğitimli ve kaliteli işgücüne sahip.”
Roy Robson, 3 milyon euroluk yatırımla Ege Serbest Bölgesi’nde kurduğu fabrikada takım elbise üretecek. Ekim ayında faaliyete geçecek tesiste ilk etapta günlük 800 takım elbisenin üretilmesi bekleniyor. 7 bin 800 metrekare kapalı alanda kurulan fabrikada ilk aşamada 300 kişi istihdam edilecek.
Üç bin kişi iş kuyruğuna girdi
İş başvurusu konusunda çok yoğun bir talep aldıklarını kaydeden Şengezer, “300 kişi alacağız ancak şu ana kadar yaklaşık 3 bin kişi iş konusunda başvuru yaptı” dedi. Şengezer, ilk yılın sonunda gerçekleşecek başarı grafiği doğrultusunda bölgede ilave tesis yatırımı yapma konusunda projelerinin bulunduğunu kaydetti.
Roy Robson’un 1900’lü yılların başından beri tekstil sektöründe var olduğunu ifade eden Şengezer, “Alman Futbol Ligi’nde oynayan Werder Bremen, Hannover 96 ve FC Hansa Rostock kulüplerinin futbolcularını giydiriyoruz. Almanya’da bir tesisimiz var. Onun dışında çeşitli ülkelerde firmanın kalitesine uygun üretim yapan tedarikçilerimiz var. 44 ülkede bin 151 mağazamız bulunuyor” diye konuştu.
Escada Portekiz tesisini taşıyacak
Çeşitli ülkelerdeki uluslararası markaların danışmanlığını da yaptığını anlatan Şengezer, 2009 yılında, bayan giyim konusunda üretim yapan dünyanın önemli markalarından Alman Escada’yı da Türkiye’ye getireceklerini açıkladı. Escada’nın çeşitli ülkelerde 6 tesisinin bulunduğunu belirten Şengezer, Portekiz’de bulunan fabrikanın kapatılarak Türkiye’ye getirileceğini ifade etti. Firmayı yatırım konusunda ikna ettiklerini söyleyen Şengezer, şöyle devam etti: “Escada Türkiye’de 8 milyon euroluk yatırım hedefliyor. 500 kişiye iş imkanı sunmayı planlıyor. Türkiye’de yatırım için Ege Serbest Bölgesi ve Avrupa Serbest Bölgesi’ni düşünüyorlar. Çeşitli görüşmeler yapılıyor. 2009 Şubat ayından sonra bu yatırımı da gerçekleştireceğiz.”
Sırada bir Alman daha var
Alman merkezli Escada Grubu’nun 60 ülkede 194 mağazası, 226 tane de franchising sistemi ile çalışan mağazası bulunuyor. Grup, 2006-2007 sezonunda 686.1 milyon euoruluk satış gerçekleştirdi. Şengezer, Alman takım elbise üreticilerinden Leithauser için de danışmanlık yaptığını söyleyerek, 2009 yılında bu firmayı da Türkiye’ye getirmek için çalışmaları yoğunlaştıracağını dile getirdi.
Hugo Boss kendi rakibini yetiştirdi
1999 yılında faaliyete geçen Hugo Boss’un kuruluşunda görev aldığını anlatan Şengezer, eğitimi ve yetişmesinde bu firmanın katkısının büyük olduğunu söyledi. Şengezer, “2004 yılında firmadan ayrıldım. Bu süreç içinde çeşitli markaların danışmanlıklarını yaptım. Romanya, Bulgaristan, Macaristan ve Polonya’da fabrikalar kurdum. Şimdi ise Hugo Boss’un rakibini İzmir’e getirdim” dedi.
YABANCILARIN TÜRKİYE’DEKİ TEKSTİL YATIRIMLARI (milyon dolar)
Yıl Tutar
2002 10
2003 8
2004 14
2005 183
2006 26
İzmir’deki Alman sermayeli tekstil yatırımları
Neri Tekstil
Wilhelm Kid
M.R. Tekstil
Mem-Bran Tekstil
Ege Basteks
Ayboy Tekstil
Bernaksan
Hugo Boss
Roy Robson
Kaynak Hazine Müsteşarlığı
Ege Serbest Bölgesi’nin sunduğu avantajlar
– 6 Şubat 2004 tarihinden sonra bölgeye yatırım yapan firmalar, Gelir ya da Kurumlar Vergisi’nden muaf tutuluyor. (Çalışanlarının Gelir Vergisi’ni ödemek zorunda.)
– Yurtdışından bölgeye getirilen mallar için Gümrük Vergisi ödenmiyor.
– Gümrüksüz alanda süresiz stok tutup, talep oldukça partiler halinde varsa Gümrük Vergisini veya sadece KDV’sini ödemek suretiyle Türkiye’ye mal satma imkanı bulunuyor.
– Yurtiçinden bölgeye yapılacak satışlar ihracat sayıldığından, bölge kullanıcıları yurtiçinden KDV ödemeksizin uygun fiyatlarla ara mamul ve malzeme satın alabiliyor.
– Bölgede üretim yapan firmalar için altyapısı hazır parseller ve kullanıma hazır binalar bulunuyor.
– Türkiye’de en fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımının bulunduğu ESB, Uluslararası Adnan Menderes Havalimanı’na 4 km. ve İzmir Limanı’na da 15 km. mesafede yer alıyor.
Mısır yatırımcıya neler sağlıyor
– Mısır, Dünya Bankası tarafından 2007 yılında yabancı yatırımcılara iş yapma kolaylığı sağlamak amacıyla en çok reform yapılan ülke seçildi.
– Mısır Hükümeti, öncelikle iş kurmak için gerekli sermayeyi 8 bin 950 dolardan 180 dolara indirdi.
– Özellikle Yatırım Bakanlığı’nın ve bir ‘one stop shop’ olması amaçlanan Mısır Yatırımlar ve Serbest Bölgeler İdaresi’nin kurulmasından sonra yabancı yatırımcı için prosedür basitleştirilmesi programı başlatıldı.
– Vergi reformuyla Gelir Vergisi yüzde 32’den yüzde 20’ye, Kurumlar Vergisi de yüzde 42’den yüzde 20’ye düşürüldü.
– Mısır’daki Türk yatırımcılar, nitelikli sanayi bölgeleri vasıtasıyla ABD’ye gümrüksüz ve kotasız ihracat yapabiliyor.
– Bölgesindeki diğer ülkelere göre işçi ücretleri, enerji giderleri, inşaat maliyetleri gibi konularda daha avantajlı olan Mısır’da serbest bölgelerde üretim yapan firmalar Gümrük Vergisi de dahil tüm vergilerden, dış ticaretle ilgili tüm regülasyonlardan muaf tutuluyor.
– Üretim için gereken makineler ve taşımacılık için kullanılan araçlar da her türlü vergiden muaf tutuluyor.
Ege Serbest Bölgesi’nde 300 firma faaliyette
* Bölgede 75’i yabancı olmak üzere toplam 300 firma faaliyet gösteriyor.
* Kuruluş çalışmalarının başladığı 1990 yılından bugüne kadar gerçekleşen toplam ticaret hacmi, 30 milyar doları geçti.
* Bölgede 14 bin 500 kişi istihdam ediliyor. Bu sayının yaklaşık 13 bini üretimde çalışıyor.
* Bölgede altyapı, üstyapılar ile üretim, makine ve araçlarına yapılan olan yatırımlar yarım milyar doları aşmış durumda.
